{تاجمیرخان بختیاری فرزند بابک شاه بهرامسری آسترکی  نخستین ایلخان بختیاری از ایل بزرگ هفت لنگ  باب دورکی  آسترکی بود که  در زمان شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی به مدت 50سال( 974-924ه ق) حاکم تمام سرزمین بختیاری بود و پس از وی فرزندش میرجهانگیرخان بهرامسری آسترکی حاکم تامه بختیاری گردید و مرکز حکومت آنها در شهر تاریخی بنه وار خلیل خان فرزند میرجهانگیرخان آسترکی بوده است.}

 

نوروز برابر با یکم فروردین ماه (روزشمار خورشیدی)، جشن آغاز سال و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان می‌باشد و هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران نوروز را جشن می‌گیرند. امروزه زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است. نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها تعطیل رسمی است. نوروز، جشن ايرانيان از روزگاران كهن پر شكوه ترين جشن بهاری در جهان بوده است. نوروز بهارانه ای  است كه روايت های تاريخ درباره پيدايش آن بسيار گوناگون است 

اما بايد پيشاپيش بدانيم كه نوروز يك عيد و جشن كهنسال و بسيار باستاني است كه از نياكان آريايي ايرانيان بدان ها رسيده و مسلما" پيش از زردشت نيز اين جشن برگزار مي شده است و شايد بتوان گفت كه آيين نوروز از سده هاي سيزدهم و چهاردهم پيش از ميلاد و حتي اوايل هزاره دوم پيش از ميلاد مرسوم بوده است.

  ایرانیان باستان، بر پایه ی آموزه های پیامبرشان اشو زرتشت، بر این اندیشه بودند که شادی از جلوه های نیک اهورایی و همساز با زندگی است، با این نگرش ، پیوسته بر آن بودند تا در هر مناسبتی اندوه و سوگواری را از خود دور کنند.

ایرانیان باستان در سال چند  باری  برای آرامش تن و شادی روان جشن های گوناگون برگزار می کردند و از گریه و زاری و اندوه که در اوستا کتاب سپنته ، فعلی  ناستوده است ، دوری می جستند.  یکی از این جشن ها ، نوروز بود. این جشن همچنانکه از نامش پیداست در روز نخست سال که روز نخست فروردین است آغاز می گردد و «هرمزد» روز نام دارد که نام سپنته اهورامزدا است و فرخنده روزی است که سال نو با نام خدا آغاز می گردد . این جشن را به جمشید  که از پادشاهان سلسله پیشدادی است نسبت می دهند. نوروز که بزرگترین جشن جهان طبیعت است ؛ نزد ایرانیان دارای ارزشمندی و سپاس زیاد بود و اکنون نیز به همان شکوه و بزرگی خود مانده است. یکی از امتیازهای جشن نوروز این است که در فروردین ماه رخ می نماید و روزی است که انسان آفریده شده است  و متعلق به فروهر پاکان است که برای دیدار کسان خود به زمین آمده ، پس از مدتی  ماندن، به جاهای خود باز می گردند، به همین روی مردم چند روز پیش از عید به خانه تکانی و پاکیزگی و آماده کردن وسایل جشن و شادی می پردازند تا فروهران هنگام فرود آمدن به زمین، آنها را پاک و خرم ببینند و با شادی و سرور به جای خود باز گردند. درشب نوروز که هنگام آمدن میهمانان گرامی (فروهران)  است برای فرخندگی ، آتش روشن می کنند و در سفره  عید ، هفت سین به نام هفت امشاسپند می چینند. در فروردین یشت نسک های 156و157به  آمدن فروهر پاکان چنین اشاره می شود: « بشود که فروهر های قوی و بسیار نیرومند و پیروزگر، پارسایان و فروهرهای نخستین آموزگاران و پیروان کیش ، در این خانه خشنود بخرامند. بشود از این خانه خشنود برگردند. بشود آنان سرود های سپنته و مراسم ما را به اهورامزدا و امشاسپندان برسانند. مبادا آنها ناخشنود از این خانه و از ما مزداپرستان دور شوند.»

در‌مورد بنياد جشن نوروز مطالب بيشماری بيان شده كه در اين‌جا نمونه‌هایی از آنها را ذكر می‌نمايم.
1. در روايات زرتشتی و بيشتر نويسندگان ايرانی و عرب و شاعران از‌جمله فردوسی، بنياد آن را به جمشيد پادشاه پيشدادی نسبت می‌دهند و می‌گويند: جمشيد شاه تختی بساخت كه ديوان آن‌را بدوش گرفته به هوا بردند و به يك روزه از كوه دماوند به بابل فرود آوردند، مردم با مشاهده اين عمل در شگفت شدند و آن روز خاص را نوروز خواندند.
فردوسی می گويد:

چـو خــورشيــد تـابـان ميــان هــوا
نشستــه برو شــــاه فـــرمـــــانـــروا
جهـــان انجمن شــد بر آن تخت او
شــگفتی فــرو مــانــده از بخت او
بــه جمشيــد بر گــوهـر افشـانـدنـد
مرآن روز را روز نوروز خــوانــدنــد
ســر ســال نـو هـرمـز فــــروديـــن
بر آســـوده از رنـــج روی زميـــن
بـــزرگان به شـــادی بيـــاراستنـــد
مـی و جـام و رامشگـران خواستنـد
چنيــن جــشن فــرخ از آن روزگار
به ما ماند از آن خسروان يادگار


2. حكيم عمر خيام در نوروزنامه راجع به جشن نوروز می گويد:
از آن بوده است كه آفتاب در هر 365 شبانه‌روز و ربعی به اول دقيقه حمل بازآيد و چون جمشيد از آن آگاهی يافت آن را نوروز نام نهاده پس از آن پادشاهان و ديگر مردمان به او اقتدا كردند و آن روز را جشن گرفتند و به جهانيان خبر دادند تا همگان آن را بدانند وآن تاريخ را نگاهدارند و بر پادشاهان واجب است كه آيين و جشن و رسم ملوك را به‌جای آرند. از بهر مباركی و خرمی‌كردن در اول سال هر‌كسی در نوروز جشن كند تا نوروز ديگر عمر در شادی گذراندند.


3. اين فصل «فروردگان» است كه جشن‌آوری اجداد و نياكان بود و چنان می پنداشتند كه در پنج شب متوالی، ارواح طيبه مردگان، برای ديدار وضع زندگی و احوال باز ماندگان به زمين فرود آمده و در خانه و آشيانه خويش مشغول تماشا و سركشی  می شوند، اگر خانه تميز و پاك بود، ارواح مسرور بر می گردند، اما در غير اين صورت، آنان غمگين و ناراحت بر‌می گردند.
4. روايتی ديگر می گويد كه نيشكر را جمشيد، در اين روز پيدا كرد و مردم از كشف و خاصيت آن متحير شدند. سپس جمشيد دستور داد تا از شهد آن شكر ساختند و به مردم هديه دادند. آن روز را «نوروز» ناميدند.
5. می گويند: اهريمن، بلای خشكسالی و قحطی را بر كره زمين فرو نشانيد، اما جمشيد به جنگ با اهريمن پرداخت و عاقبت اورا شكست داد. آن‌گاه خشكسالی و قحطی را از ريشه خشكانيد و به زمين باز گشت. با بازگشت وی، درختان و هرنهال و چوب خشكی سبز شد. بسا مردم اين روز را «نوروز» خواندند و هر كس به يمن و مباركی، در تشتی جو كاشت و اين رسم سبزی نشانيدن درايام نوروز از آن زمان تا به امروز باقی مانده است.
6. بيرونی در آثار الباقيه‌ می ‌نويسد: «از آداب جشن نوروز اين بود كه در صحن هر‌خانه به هفت ستون، هفت رقم از غلات می ‌كاشتند و هر‌يك از آنها كه بهتر می روييد، دليل ترقی و خوبی آن نوع غله ميی دانستند».
در المحاسن و الاضداد نوشته شده: «بيست و پنج روز قبل از نوروز در صحن كاخ سلطنتی، دوازده ستون از خشت خام برپا می‌شد كه بر هر‌يك از آنها يكی از حبوبات را می كاشتند و آنها را نمی ‌چيدند مگر با نغمه‌سرایی و خواندن آواز. در ششمين روز نوروز اين حبوب را ميكندند و در مجلس پراكنده می نمودند وتا شانزدهم فروردين كه مهر روز نام دارد آن را جمع نمی‌كردند.
تقسيم روزهای ماه فروردين:
در عهد باستان مراسم جشن نوروز به مدت 21‌روز برگزار می ‌گرديد كه در هر روز برنامه‌ ای  خاص انجام می گرفت.
1. از اول تا روز سوم برای ديد و بازديد خويشاوندان و بزرگان.
2. از روز سوم تا روز ششم فروردين، ديد و بازديد همگانی و برگزاری جشن رپيثون.
3. از روز ششم تا روز نهم، برای  اجرای جشن خوردادگان.
4. از روز نهم تا سيزدهم، بار عام شاهی برای پذيرفتن عموم طبقات هر يك به‌نوبه خود بود.
5. ازروز سيزدهم تا روز نوزدهم، برای تفريحگاههای خارج از شهر.
6. ازروز نوزدهم تا بيست و يكم، برای اجرای مراسم جشن فروردگان
7. روز بيست و يكم پايان جشن و مخصوص تفريح و گردش در خارج از شهر است.   

 

کوروش دوم (کورش بزرگ)بنیان‌گذار هخامنشیان، نوروز را در سال ۵۳۸ قبل از میلاد، جشن ملی اعلام کرد. وی در این روز برنامه‌هایی برای ترفیع سربازان، پاکسازی مکان‌های همگانی و خانه‌های شخصی و بخشش محکومان اجرا می‌نمود. این آیین‌ها در زمان دیگر پادشاهان هخامنشی نیز برگزار می‌شده‌است. در زمان داریوش یکم، مراسم نوروز در تخت جمشید برگزار می‌شد. البته در سنگ‌نوشته‌های به‌جا مانده از دوران هخامنشیان، به‌طور مستقیم اشاره‌ای به برگزاری نوروز نشده‌است. اما بررسی‌ها بر روی این سنگ‌نوشته‌ها نشان می‌دهد که مردم در دوران هخامنشیان با جشن‌های نوروز آشنا بوده‌اند،و هخامنشیان نوروز را با شکوه و بزرگی جشن می‌گرفته‌اند. شواهد نشان می‌دهد داریوش اول هخامنشی، به مناسبت نوروز در سال ۴۱۶ قبل از میلاد سکه‌ای از جنس طلا ضرب نمود که در یک سوی آن سربازی در حال تیراندازی نشان داده شده‌است.

 

سفره هفت سين

 

 

 

 

در آيين هاي باستاني ايران براي هر جشن و يا مراسم مذهبي خواني گسترده مي شد كه در آن علاوه بر آلات و اسباب نيايش مانند : آتشدان ، ماهروي و برسم ، فراوردهاي فصل و خوراكي هاي گوناگوني نيز بر سر خوان نهاده مي شد. زيرا خوردن خوراك مذهبي يكي از رسم هاي ديني بود

عدد هفت از هفت امشاسپند در دين زرتشتی (اورمزد، وهمن، ارديبهشت، شهريور، سپندارمذ، خورداد و اَمُرداد) گرفته شده است.

خانواده هاي ايراني هفت سين مي چينند كه حاوي مجموعه اي از نمادهاي پیشواز  از بهار است. هفت سين دست کم بايد حاوي هفت عنوان باشد كه با حرف سين شروع مي شوند

 

 

سبزه: تولد دوباره ، حيات نو و سبز بودن
سمنو: ثروت و فراواني و وفور
سنجد: عشق
سیر: دارو و درمان و بعنوان ماده اي گندزاد مي باشد
سیب: زیبایی و سلامت
سماق: رنگ طلوع آفتاب
سرکه قرمز : سن و صبر و عقل
سنبل: آمدن بهار و نشان دهنده زيبائي
سکه زرد : ثروت

 

همچنين برسرسفره هفت سين شمع هايي روشن دربرابر آينه قرارمي دهند كه نشان دهنده آينده اي روشن است .

 تخم مرغ رنگ شده نيز نشانه باروري است .

آينه نيز نمادي از خلقت است .

ماهي قرمز نشانه زندگي است

از ديگر چيزهايی که بر سر سفره‌‌ی ايرانيان بوده نان به نماد فراوانی، شير تازه به نشان غذای نوزادی که تازه متولد شده و شمعدان که شمع‌ها را به احترام آتش روشن می‌کردند می‌توان نام برد.

درشب عيد، در بيشتر خانه هاي ايرانيان ، غذاي مخصوص عيد يعني سبزي پلو با ماهي تهيه مي شود.

 

  

در تاریخ ۸ مهر ۱۳۸۸ خورشیدی، نوروز توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، به عنوان میراث غیر ملموس جهانی، به ثبت جهانی رسیده‌بود.

 مجمع عمومی سازمان ملل در نشست ۴ اسفند ۱۳۸۸ (۲۳ فوریه ۲۰۱۰) ۲۱ ماه مارس را به‌عنوان روز جهانی عید نوروز، با ریشهٔ ایرانی به‌رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد. در متن به تصویب رسیده در مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز، جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد.سیصد میلیون تن در جهان نوروز را جشن می گیرند. کشورهای ایران، تاجیکستان، افغانستان(آریانا)، جمهوری آران(آذربایجان)،اقلیم کردستان عراق ،ترکیه از برگزارکنندگان اصلی نوروز هستند.

هرروزتان نوروز  نوروزتان پیروز. پیشاپیش نوروز باستانی خجسته باد .

 گروه فرهنگی آستروکیان بنه وار ۷و۴