تاجمیرخان بختیاری فرزند بابک شاه بهرامسری آسترکی  نخستین ایلخان بختیاری از ایل بزرگ هفت لنگ  باب دورکی  آسترکی بود که  در زمان شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی به مدت 50سال( 974-924ه ق) حاکم تمام سرزمین بختیاری بود و پس از وی فرزندش میرجهانگیرخان بهرامسری آسترکی حاکم تامه بختیاری گردید و مرکز حکومت آنها در شهر تاریخی بنه وار خلیل خان فرزند میرجهانگیرخان آسترکی بوده است.


 

طایفه راکی

 نخستین بار حمدالله مستوفی در کتاب تاریخ گزیده از این طایفه در کنار سایر طوایف لربزرگ نام می برد. مستوفی می نویسد : « زمانی که اتابک هزار سف(626-550ه ق) جانشین پدرشد . در عهد او ملک لرستان رشک بهشت گشت و طوایف بیشماری بدو پیوستند: چون استرکی، مماکویه ، مختاری، جوانکی، بیدانیان، زاهدیان، علایی، کوتوند، بتوند، بوازکی، شون، راکی(زاکی)، جاکی ، هارونی، آشکی، کوی لیراوی، ممویی، یحفومی، کمانکشی ، مماسنی، ارملکی، توانی، کسدانی، مدیحه، اکورد، کولارد و غیره.»

 آنچه مسلم است راکی در گذشته هم نام یک باب و هم نام یک طایفه لربزرگ (بختیاری)بوده و شامل (طایفه راکی ، طایفه شهنی ، طایفه نصیر، طایفه گمار، طایفه مدملیل، طایفه ململی )بوده است که به راکی باب شهرت دارند . اما در زمان معاصر به بابادی ها پیوستند  و بابادی باب شدند در حالی که پیشینه و قدمت تاریخی راکی بیشتر از پیوستن آنها به بابادی است.

طایفه راکی یکی از طوایف هفت لنگ ایل بختیاری و از شاخه بابادی باب می‌باشد.تعداد خانوار آن‌ها به ۸ هزار خانوار می‌رسد و جمعیت آن‌ها در حدود ۵۶ هزار نفر می‌باشد.

سرپرستی

سرپرستی طایفه راکی، از قدیم الایام، بر عهده اولاد طهماس خان بوده و نسل بعد از نسل، به نوه او رسیده‌است. هر تیره هم دارای کد خدا و ریش سفیدانی می‌باشد.

طایفه راکی از زمان قدیم با خوانین وقت، همیشه درگیری داشتند و با آنها مبارزه می‌کردند، حتی با خوانین دورکی سر تیز داشتند.

اوج این درگیری‌ها برمیگردد به زمانی که بهداروندها ، دورکی  را شکست دادند و گروهی از حضرات راکی، با بهداروندها همکاری داشتند! که یادداشت‌های سردار ظفر بختیاری هم به آنها اشاره کرده‌است، اما طولی نکشید که دورکی‌ها، بهداروندها را در چغاخور شکست دادند و برای همیشه ریاست بختیاری را خوانین دورکی برعهده گرفتند از اینرو، کلبعلی خان دورکی تعداد زیادی از سران راکی را اعدام کرد... همچنین او گروه زیادی از راکی‌ها را کشت تا افراد خیراندیش بختیاری شفاعت خواستند، که این گروه هم بختیاری هستند و آن وقت او از کشتن آنها خودداری کرد.

 کوچ

ييلاق این طایفه، در منطقه زیبای تنگ گزي و در کنار زاینده رود که به زبان محلی آب گزی نامیده میشود قراردارد و دهات عمده راکی در ييلاق { احمدآباد - گرمدره ( دره گرم عليا و سفلي ) - كيكاووس - آبخره و كوگانك قلعه مشهدي آقاعلي شجاعي ( نام يكي از كدخدايان تيره ارزاني وند ) } ميباشد كه در تابستان ها تعدادي ازخانواده ها دراملاك اجدادي خودمشغول كشاورزي ودامپروري هستندو عمده جمعيت ييلاقي اين طايفه در شهر هاي مختلف استان اصفهان و برخی نیز در شهرکرد ساكن ميباشند و قشلاق آن‌ها، در دنباله خاک طایفه نصیر، بین راه مسجدسلیمان به هفتگل، تا قلمرو طایفه مکوندی... دهات عمده آن‌ها در گرمسیر یک مه، چم فراق و تمبیون در مسجدسلیمان و لحبری که تعدادی از خانواده‌ها در املاک اجدادی خود مشغول کشاورزی و دامپروری می‌باشند و تعدادی نیز زندگی شهری را انتخاب کرده‌اند، که در شهرستان مسجدسلیمان و اهوازو شهرهای دیگر زندگی می‌کنند.حدود یکصد وهشتاد سال پیش یکی از افراد ایل بختیاری به اسم محمد مهدی از مسجد سلیمان به روستائی واقع در تیموراباد لواسان نقل مکان نموده وبعد از سی سال یکی از فرزندان ایشان به اسم میرزاعلی از تیموراباد به سربیشه رفته ودر آنجا سکونت نمود که طایفه راکی را تشکیل داده است وهم اکنون حدود دویست نفر راکی می باشند که در لواسان زندگی می کنند.درضمن تعدادی از خانوارهای ساکن در تیموراباد با فامیلی تیموری از طایفه راکی هستند که تعداد انها کمتر از صد نفر می باشد

تیره‌ها

طایفه راکی برجویی به 9تیره تقسیم می‌شود، که عبارتند از:

  • اولادطهماسب خان
  • کلاوند
  • ارزانی وند
  • جاوند
  • قاسموند
  • فردی وند
  • کرم
  • ذوالفقاروند
  • موزایی

 

عده ای از طایفه راکی به لواسان تهران مهاجرت نموده اندو به دو تیره تقسیم می شوند که عبارتند از:

  • میرزاعلی ( تیره )راکی
  • فتحعلی ( تیره) تیموری
  • فرزندان میرزاعلی

1- حیدر قلی 2طهماسب قلی 3-مهدی قلی 4-جعفر قلی 5- امام قلی 6- محمد

  • فرزندان فتحعلی

1-یدالله 2-عبدالله 3-حسن 4-حسین 5-خیرانساء6- نرجس

 راکی لواسان: کدخدا علی اکبر یکی از نوادگان میرزاعلی که در سنه 1294خورشیدی در لواسان روستای سربیشه متولد شد. در تاریخ 1343/2/13از طرف فرمانداری شهرستان شمیرانات طی حکمی نامبرده مسئول وعهده دار روستای سربیشه گردید . وپسر ایشان شهید منصور راکی در جنگ با عراق در تاریخ 1367/7/17در جبهه اوشنویه - ارومیه بعد از درگیری با دشمن به شهادت رسید ومزار آن شهید در مجاورت بقعه امام زاده عبدالله محله جائیج می باشد .

منابع

  • بهرامسری آسترکی - علی - بنه وارمن ایل من - قم - ۱۳۸۲
  • شینی، داریوش. نگرشی بر ایل بختیاری و طایفه شهنی. اهواز: انتشارات معتبر، ۱۳۸۵
  • تاریخ بختیاری نوشته سردار اسعد بختیاری
  • لغت نامه دهخدا
  • وبلاگ ایل بختیاری (طایفه بزرگ راکی)- عیسی شجاعی راکی