وجه تسمیه کینو _ مسجدسلیمان_ بام خوزستان
وجه تسمیه کوه *کی نه* *kaynoh*(کینو) بام خوزستان
کوه کینو در فاصله نزدیک 180 کیلومتری مسجدسلیمان جای دارد و براستی جای تلاقی چهار استان خوزستان، چهارمحال بختیاری، اصفهان و لرستان است.
✍️ *علی بهرامسری بختیاری*
توجه داشته باشیم که چون بنچاک (سند) نوشته شده ای از گذشته نداریم، دیدگاها و نظریه ها قطعی نیستند و بر بنیاد گمان و خرد نویسنده است. در این راستا سه دیدگاه را مطرح می کنم.
*دیدگاه نخست*:
گویش این کوه در گویش بختیاری *کی نه* است و به باور نگارنده *کی نه* از دو بخش *کی* یعنی شاه و بزرگ و شماره (عدد) *نه* تشکیل یافته است که روی هم *کی نه* kaynoh به چم (معنی) نه تن از شاهان و بزرگان است. این دیدگاه پادشاهان دودمان کیانی اوستا و شاهنامه را به یاد می آورد. بر این بنیاد شاهان و شاهزادگان کیانی عبارتند از: *کی کواد*، *کی اپیوه*، *کی کاووس، کی سیاوش، کی خسرو، کی لهراسب، کی گشتاسب، کی اسفندیار، کی بهمن*.
*دیدگاه دوم*:
شاید نام این کوه بی تناسب با نام *طوایف بختیاری* که پسوند و پیشوند *کی* دارند نباشد. طایفه های داری پسوند کی : *دورکی*، *آسترکی*، *راکی*، *زلکی*، *کتکی*، *اسنکی*، *استکی*
طایفه های دارای پیشوند کی: *کینرسی(کیانرسی)*، *کیارسی(کی ارسی)*
شایسته به بیان است در چند دهه واپسین(اخیر) نام جاها را دگرگون و تغییر داده اند و در این راستا *کی نه* به *کینو* دگرگون شده است. *شیمبار* به *شیرین بهار*، *اندکا* به *اندیکا*، تو بزان (تو بزون) به تل بزان. وو
در ایستاری (در حالی) که در تهران پایتخت کشور، " *تو چال* " (که واژه ای بسیار آشنا در بختیاری است یعنی تو و چال دو واژه کهن هستند که هنوز در بختیاری کاربرد دارند.) دگرگون نمی شود و همان *تو چال* است.
بر بنیاد این دگریده شدن واژه یعنی واج ه را به واج واو دگریده نمودن می توان دیدگاه سومی را مطرح کرد که به باور خودم بسیار ضعیف است.
*دیدگاه سوم*: در میان شاهان ایلام یک تن به نام کینداتتو (کیندتتو) (1990_1970 پ.م) وجود داشت از سلسله سیماشکی (خاستگاه این دودمان خرم آباد بود و نام این شهر در زمان ایلامی ها سیماش بود) که بر بنیاد دگرگونی واژه از *کی نه* به *کینو* به نام این شاه نزدیک است.
اما بر بنیاد شیوه ادای آن این دیدگاه بسیار ضعیف است. چون هم تلفظ آن را دگرگون می کنیم و هم سه حرف کینداتتو را حذف می کنیم. از سوی دیگر چون در زمان ایلامی ها حکومت فدرالی وجود داشت، سرزمین بختیاری که آن زمان *آنزان* یا *آنشان* نامیده می شد، حکومتی مستقل داشت و ما از روی سنگ نبشته های *تاریشا* و *کول فره* ایذه نام یکی از شاهان منطقه بنام شاه *هانی* (هنی) را می شناسیم. پس گذاشتن نام شاه منطقه دیگر بر کوهی در منطقه آنزان بختیاری ناممکن به نظر می رسد.
✍️ *علی بهرامسری بختیاری*
پارسوماش، 1387.