سفر به روستای « استرک» جوشقان کاشان
پس از مشاهده نام « استرک »درنقشه جغرافیایی استان اصفهان ، بخاطر تشابه نام « استرک » با « آسترکی» درمردادماه 1384خورشیدی به همراه پسرم آ شاهین بهرامسری آسترکی راهی کاشان شدیم. دربعداز ظهر یکی از روزهای تابستان دربخش ورودی روستا ی « استرک» که در15 کیلومتری جنوب شهر کاشان قراردارد ،درحالی که به دنبال سرشناسان روستا می گشتم ، به طور اتفاقی با آقای حاج عزیزالله میرآبی استرکی عضو شورای اسلامی روستای استرک آشنا شدم وپس ازمعرفی خودم از ایشان درباره پیشینه تاریخی روستای استرک ومردم آن پرسیدم ودرضمن درخصوص تشابه نام روستا ونام خانوادگی خودم وطایفه ام نیز با وی گفتگوکردم.ایشان درباره تاریخ وپیشینه روستا اظهار بی اطلاعی نمودوگفت تنها چیزی که من بیاد دارم این است که بزرگانم گفته اند که اجدادم از زاگرس آمده اند.مردم کاشان وخوداهالی روستا، این کلمه را به صورت « اِستَرک » با(کسر الف وسکون سین وفتح ت) تلفظ میکنندواکثر اهالی روستا پسوند استرکی دارنداما اصفهانی ها آن را به شکل « اِستِِِرِک »به (کسرالف ، سکون سین وکسر« ت» ، و ،« ر») تلفظ می کنند. ناگفته نماند که آقای میرآبی برا اطلاعات بیشتر ، مرا به خانه آقای نصرالله نیک فرجام پدر کدخدای روستا ودبیر باز نشسته آموزشوپرورش که مدت زیادی درروستا تدریس نموده بود ،راهنمایی کرد. پس از پرس وجو متوجه شدیم که ایشان به تهران رفته اند. لذا پس از گرفتن شماره تلفن خانه ایشان ازآقای میرآبی استرکی به مسجدسلیمان بازگشتم. درتابستان سال بعد (1385) پس از هماهنگی با آقای نصرالله نیک فرجام به دیدار ایشان که درشهر کاشان سکونت دارند ،رفتم ومورداستقبال گرم ایشان قرارگرفتم. پس ازمعرفی خودم ،چند ساعتی درباره تاریخ وپیشینه روستای استرک وارتباط آن با نام طایفه « آسترکی» گفتگو نمودم.ایشان گفت:« نخستین بار است که میشنوم دربختیاری نامی شبیه نام روستای ماوجوددارد .» گرچه ایشان درباره وجه تسمیه وتاریخ روستابی اطلاع بود لذا من یک جلد کتاب « بنه وارمن ایل من» به ایشان هدیه نمودم قرارشد که باخواندن کتاب ،اطلاعاتی رادرخصوص روستا وارتباط احتمالی آن با طایفه آسترکی گردآوری نمایدومرا مطلع نمایداما شوربختانه چنین کاری میسرنشد. البته با توجه به گفته اقای میرابی استرکی که اجدادشان از زاگرس آمده اند احتمال این که این اهالی بختیاری باشند زیاد است.
نگارنده درخصوص ارتباط نام روستای استرک واهالی آن با طایفه آسترکی بختیاری چند دیدگاه ارایه می نمایم .با توجه به اینکه طایفه آسترکی ازکهن ترین طوایف بختیاری است ونام آسترکی به شکل های آستروکیان ، آستروکاتیان ، آستیری ، آسکی تن ، اِسترکی، سترکی ، آستارکی ، سترون (آستران)، درمنابع تاریخی ثبت شده است ویونانی ها همانطوریکه هگمتانه را اکباتان می گفتند، آستروکیان را « اوکسیان » می گفتند. نظریه 1: باتوجه به پیشینه 7هزارساله سیلک کاشان ،این احتمال وجوددارد که روستا ی استرک نیز چنین پیشینه ای داشته باشدو طایفه آستروکیان ( آسترکی) درآنجا ساکن بوده اند وپس از خشک شدن دریاچه مرکزی ایران به سوی زاگرس کوچ کرده اند همانطوریکه می دانیم پس از خشک شدن دریاچه بیشتر سکنه مرکزی ایران کوچ کرده اند.
نظریه 2:باتوجه به اینکه درزمان نادرشاه افشار ، طایفه آسترکی به خراسان کوچ داده شدند وپس از مرگ نادر بسیاری از آنها باز گشتند این احتمال وجودداردکه عده ای هنگام بازگشت دراین منطقه ساکن شدندو نام خودرابرآن گذاشتند.
نظریه 3: پس از مرگ نادرشاه ، اتحادیه ای میان سه تن از فرماندهان لر از جمله ابوالفتح خان آسترکی هفت لنگ بختیاری که از سوی ابراهیم خان افشارحاکم اصفهان بود وعلی مردان خان چهارلنگ بّختیاری( اول) وکریم خان زند تشکیل شد که نگارنده آن را اتحادیه « سه لر » می نامم .پس از مدتی علی مردان خان درحالت مستی ،ابوالفتح خان را می کشد وپس از هوشیاری پشیمان می گرددودستور می دهد املاک فراوانی از جمله کاشان وتوابع را به بازماندگان ابوالفتح خان آسترکی بدهندکه احتمالا مردم این روستا ازاین زمان دراینجا ساکن شده اند.
علاوه برروستای استرک کاشان مناطق دیگری نیز وجود دارد که نگارنده پس از تحقیق وبررسی دریافته ام که ساکنین آنها بختیاری اند . این مناطق عبارتند از :
1- روستای آسترکی درباخزر خراسان
2- روستای مالمیر درتویسرکان همدان که ساکنین آن خودرا ایذه ای میدانند ونام مالمیر را ازروی نام پیشین ایذه یعنی مالمیر برروستای خود گذاشته اند.
3- روستای حاجی آقا درقم که ساکنین آن بختیاری اند.
4- روستای حاجی لردراستان گلستان که ازبازماندگان ابراهیم خان حاجی لر آسترکی می باشند.
5- طایفه ایمری دراستان گلستان که از طایفه ایمری زراسوند هستند.
6- روستای سپهسالاردر میان جاده کرج – چالوس که همگی ازطایفه خدری زراسوند هستند.
7- طایفه گماردراستان همدان که از طایفه گمار راکی باب هستند.
8- عده ای بختیاری ساکن شهر همدان که نام خانوادگی اکثر آنها بختیاری است.
9- روستای چنگایی درنزدیکی های خرم آباد که ساکنین آن از طایفه چنگایی بهداروند می باشند.توجه داشته باشید که چنگایی با چگنی که طایفی ای ازساکنین لرستان فعلی است تفاوت دارد.
10-عده ای از ساکنین پل دختر نیز آسترکی هستند.
11-عده ای از ساکنین روستای آب گرم محلات نیز بختیاری هستند.
منبع: علی بهرامسری بختیاری آسترکی، بنه وارمن ایل من ، 1382