علی بهرامسری بختیاری می نویسد: دژ ملكان در سي كيلومتري شرق لالي ، مشرف بر شهر تاريخي بنه وار آستركي قرار دارد . اين منطقه از هزاران سال پيش متعلق به آستركيها بود تا اينكه بين سالهاي 924 تا 1203 هـ ق در زمان حاكميت ملوك آستركي و بالاخص در زمان سه تن از خوانين و ملوك قدرتمند آستركي بين سالهاي 924 تا سال 1077 هـ ق يعني تاج امير خان بختیاری بهرامسری آستركي و پسرش امير جهانگير خان و نوه اش خليل خان بختیاری آستركي بر ابهت منطقه افزوده شده با توجه به اينكه منطقه متعلق به طايفه آستركي بوده كماكان ساختن چنين دژي نيز توسط بزرگان آستركي  صورت گرفته است ، چرا كه سردار ظفر بختيار مي نويسد كه بنه وار متعلق به دودمان و نياكان مير جهانگيرخان آستركي مي باشد و اينان قبل از سلاطين صفويه نيز امير الامراي تمام خاك بختياري بوده اند . اما آنچه مهم است اين است كه اين دژ در زمان خوانين مذكور كه در بالا نامبرده شد، مورد استفاده حكومتي قرار گرفت و روايت است كه خليل خان آستركي مخالفين حكومتي قرار گرفت و روايت است كه خليل خان بهرامسری آستركي مخالفين حكومت خود و دزدان و راهزنان را در آنجا زنداني مي نمود . اين دژ نام خود (( ملكان )) را از ملوك آستركي يدك مي كشد و علاوه بر نام ملكان به دژ خليل خان نيز شهرت دارد .

اين دژ در زمان قاجاريه ، مقر اسد خان بهداروند قرار گرفت . و علاوه بر نامهاي قبلي ( ملكان و دژ خليل خان ) به دژ اسد خان نيز مشهور است . اسد خان بهداروند سالها با استفاده از اين دژ صعب العبور با قواي فتعلي شاه جنگيد و در پاي دژ هنوزجاي چادر محمد علي ميرزاي قاجار كه براي دستگيري اسد خان آمده بود مشخص و نمايان است .

 

 

لايارد انگليسي دربارة خصوصيات اين دژ مي نويسد :( دژ ملكان از يك صخره سنگ آهكي تشكيل شده است . محوطة داخل دژ در حدود سه مايل وسعت دارد و اطرافش را قلل مرتفعي به طور عمودي احاطه كرده است و از فاصله اي دور چنين به نظر مي رسد كه اطرافش را ديوار كشيده اند . در پاي دژ معبر شيب دار بسيار تندي است كه با چند نفر تفنگچي به خوبي مي توان از آن حفاظت نمود . در بالاي دژ راهي براي رفت و آمد به ديوانخانه و اصطبل وجود دارد . ميهمانان و ارباب رجوع تحت هيچ عنوان اجازه ندارند به بالاي دژ بروند . با استفاده از چند پله كه  به طور ابتدايي در ميان سنگ خارا كنده شده و با كمك يك پلة بلند چوبي و گاهي هم با طناب مي توان از دژ پائين به دژ بالا راه يافت .  دژ پايين داراي يك زمين صاف و مسطح است . در اين مكان بقاياي چند خانه كه با سنگ هاي بزرگ ساخته شده به چشم مي خورد . )(1)

 منبع: بنه وار من ایل من، علی بهرامسری بختیاری آسترکی، 1382

(1) اوستن هنري لايارد ، سفرنامه يا ماجراهاي اوليه در ايران ، ترجمه مهراب اميري ( تهران : انتشارات وحيد ، 1376 ، چاپ اول ، ص 273 )