تاجمیرخان بهرامسری بختیاری _ شهرستان کوهرنگ و تونل کوهرنگ بختیاری
امیرتاجمیرخان بختیاری آسترکی فرزند امیر بابک شاه بهرامسری آسترکی نخستین ایلخان بختیاری از ایل بزرگ هفت لنگ باب دورکی آسترکی بود که در زمان شاه تهماسب و شاه عباس صفوی به مدت ۶۷ سال( ۹۵۰_ ۱۰۱۷ه ق) حاکم تمام سرزمین بختیاری بود و پس از وی فرزندش میرجهانگیرخان بختیاری آسترکی حاکم تامه بختیاری گردید و مرکز حکومت آنها در شهر تاریخی بنه وار خلیل خان فرزند امیرجهانگیرخان بختیاری آسترکی بوده است.
شهرستان کوهرنگ
آبشار تونل کوهرنگ
تونل کوهرنگ
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آبشار کوهرنگ. اصلی‌ترین سرچشمه زاینده رود. جایی که تونل، آب را از دل کوه بیروه می‌کشد.
تونل کوهرنگ تونلی است که برای انتقال آب رود ماربر (آب کوهرنگ) به زاینده‌رود در نزدیک شهر چلگرد یا کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری در ایران ساخته شده‌است. از نخستین تونل کوهرنگ در سال ۱۳۳۲ بهره‌برداری شد. در سال ۱۳۶۴ تونل دوم به بهره برداری رسید. در سال ۱۳۷۷ عملیات ساخت سومین تونل کوهرنگ آغاز شد که تاکنون ادامه دارد. نخستین بار شاه عباس کبیر درسال ۱۰۲۹ه ق میرجهانگیرخان بهرامسری آسترکی بختیاری(1037-974ه ق) فرزند تاجمیرخان بهرامسری آسترکی(974-924ه ق) که فرمانروای تامه بختیاری بود، را مامور الحاق آب کارون به زاینده رود نمود ودراین خصوص گردنه کوهرنگ به چلگرد نیزتوسط بختیاریها شکافته شد واکنون به نام کارکنان معروف است وپایه‌های سدی که بررودخانه کوهرنگ احداث گردید نیز موجود است. اما با مرگ شاه عباس، این طرح ناتمام ماند.[۱]
پیشینه
محل ورود آب به نخستین تونل کوهرنگ
بند تونل نخست
تونل کوهرنگ ۱: نخستین بررسیها برای انتقال آب رودخانه بیرگان به حوضه زاینده‌رود به سالهای پس از جنگ دوم جهانی باز می‌گردد. در نتیجه این بررسیها طراحی و اجرای بند انحرافی و تونل اول کوهرنگ به وسیله مهندسان مشاور الکساندر گیپ واگذار گردید و از این سیستم در سال ۱۳۳۲ خورشیدی بهره‌برداری شد. این سیستم شامل بند و یک تونل ۲۹۰۰ متری بطور میانگین سالانه حدود ۲۵۵ میلیون متر مکعب آب را به حوضه زاینده‌رود منتقل می‌کند.
تونل کوهرنگ ۲: طراحی و اجرای سد انحرافی و تونل دوم کوهرنگ بوسیله مهندسان مشاور سوگرا انجام‌گرفت و از این سیستم در سال ۱۳۶۴ خورشیدی بهره‌برداری شد. از سال ۱۳۶۶ خورشیدی با پایان یافتن ساختمان سد و تونل ماربران و انتقال ۱۱۵ میلیون متر مکعب آب چشمه‌های ماربران و کلنچین به پشت این سد، سد و تونل دوم کوهرنگ سالانه بطور میانگین حدود ۲۵۵ میلیون متر مکعب آب را به مخزن سد زاینده‌رود انتقال می‌دهند.
تونل کوهرنگ ۳: طراحی و ساخت سد و تونل سوم کوهرنگ بوسیله مهندسان مشاور زایندآب و تهران برکلی در سالهای دهه ۶۰ بررسی شد. گزارش این بررسیها و نقشه‌های طرح مقدماتی سد، سازه‌های وابسته و تونل انتقال آب در سال ۱۳۶۷ خورشیدی منتشر شد. در سال ۱۳۷۰ اسناد مناقصه تونل سوم کوهرنگ تهیه و پس از برگزاری مناقصه بین‌المللی و سپس مناقصه داخلی نهایتاً شرکت تابلیه برنده مناقصه می‌شود و کار را با نظارت شرکت زایندآب شروع می‌نماید. در سال ۱۳۷۷ خورشیدی سازمان آب منطقه‌ای اصفهان با توجه به گذشت یک دهه از مطالعات و ضرورت کاربری آمار و اطلاعات گردآوری شده در این دوره، برای بهنگام کردن آمار استفاده از اطلاعات جدید و بازنگری در طراحی‌ها و مبانی طرح، مطالعات تکمیلی فاز یک سد را به شرکت مهندسی مشاور مهاب‌قدس و همچنین مطالعات تکمیلی مرحله دوم تونل انتقال آب کوهرنگ ۳ را به مشارکت مهاب قدس- زایندآب واگذار کرد. در نتیجه تونل سوم کوهرنگ به منظور تأمین و انتقال آب به میزان حدود ۲۵۵ میلیون متر مکعب در سال، جهت تأمین قسمتی از کمبود آب منطقه مرکزی ایران برای مصارف شرب صنعت، کشاورزی و افزایش حجم آب تنظیم شده سد زاینده رود اصفهان با استفاده از سد مخزنی کوهرنگ ۳، طراحی و عملیات اجرایی آن آغاز گردید.
شهرستان کوهرنگ یکی از شهرستانهای استان چهارمحال و بختیاری است. مرکز این شهرستان، شهر چلگرد است مرکزیت این شهرستان شهر چلگرد در ۸۵ کیلومتری شهرکرد واقع شده است،که بزرگترین جامعه ی ایلی کشور یعنی ایل هفت لنگ بختیاری را در خود جای داده است. طبیعت بکر و دست نخورده منطقه به همراه جاذبه های گردشگری بی نظیر سالیانه گردشگران بسیاری را از سراسر کشور و حتی دنیا به سوی این شهرستان هدایت می کنند.به طوری که در هر فصل جذابیت و گردشگر خاص خود را دارد. مثلا در فصل بهار علاقه مندان به طبیعت از دشت لاله های واژگون ، فصل تابستان علاقه مندان به داروهای گیاهی ، سیاحت و اسکی تابستانه در قلل مرتفع و پوشیده از برف زردکوه بختیاری، فصل پاییز علاقه مندان به کوچ و شیوه زیست بوم عشایر بختیاری است. در ضمن ۱۰ درصد از کل آبهای کشور از جمله سرچشمه سه رودخانه بزرگ و حیاتی یعنی زاینده رود،کارون و دز در این شهرستان و از قلل سر به فلک کشیده زردکوه بختیاری سر چشمه می گیرند.
تقسیمات کشوری: بخش مرکزی دهستان دشت زرین دهستان شوراب تنگزی دهستان میانکوه موگوئی
بخش بازفت دهستان بازفت بالا دهستان بازفت پایین
بخش دوآب صمصامی دهستان دوآب، دهستان شهریاری شهرها: چلگرد
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان کوهرنگ در سال ۱۳۹۰ برابر با ۳۵،۹۱۵ نفر (۷،۷۱۱ خانوار)بوده است.جمعیت نقاط شهری در این شهرستان ۳،۰۶۱ نفر (۵۹۶ خانوار) و جمعیت نقاط روستایی ۳۱،۴۰۸ نفر (۶،۸۰۰ خانوار) بوده است.
مردم کوهرنگ از نژاد لر بختیاری با فرهنگ، گویش و موسیقی بختیاری هستند.
دشت لاله های واژگون
جاذبه‌های گردشگری : چشمه دیمه در روستای دیمه ،آبشار تونل اول کوهرنگ ،آثار تاریخی سد و گردنه کارکنان که در زمان شاه عباس صفوی توسط میرجهانگیرخان بهرامسری آسترکی فرزند امیرتاجمیرخان بهرامسری آسترکی دورکی انجام گرفته است. دشت لاله های واژگون در روستای بنواستکی ، پیست اسکی کوهرنگ در چلگرد، غار یخی چما در روستای شيخ علی خان ،آبشار شیخ علی خان در روستای شيخ علی خان ،سد کوهرنگ در روستای شيخ علی خان ،آثار سنگی و بردگوری هاحاشیه رودخانه زاینده رود در تنگ گزی ،روستای شگفت انگیز سرآقاسید،چشمه دزداران در روستای صمصامی ،حاشیه رودخانه بازفت ، چشمه مورز در بازفت ،پل خداآفرین در بازفت ،امامزاده شاهزاده ابراهیم در روستای گردو علیا، چشمه سرداب روستای غلام آبادامامزاده شاه عبدالعظیم در بیرگان ،چشمه پُرک در روستای غلام آباد ، اسکی تابستانه زردکوه بختیاری
صنایع دستی و سوغات شهرستان کوهرنگ :صنایع دستی :انواع قالی و قالیچه دست باف بختیاری، چوغا بافی، وریس بافی، خورجین بافی، و بافت سیاه چادر از صنایع دستی این شهرستان به حساب می آیند. سوغات :گیاهان و سبزیجات مانند: کرفس، تره، چویل،بن سرخ و ...عسل کوهرنگ و انواع لبنیات (کشک و قارا) و انواع داروهای گیاهی از سوغات این شهرستان می باشند.
شهرستان کوهرنگ مرکز: چلگرد بخش مرکزی شهرها ----> چلگرد
روستاها :دشت زرین صالح آباد دشت زری مهدی آباد نصیر آباد ابدال آباد اسمی آباد بخش آباد غلام آباد غلام آباد غلام شا‌آباد غلامرضا آباد حمزه آباد حمید آباد حیدر آباد زمان آباد سردار آباد علی‌شاه‌آباد فاضل آباد قباد آباد مصطفی آباد موسی آباد نادر آباد امیر آباد عباسعلی آباد قریب آباد چل آباد ابولقاسم آباد حیدر‌آباد میهه میهه شهرک میهه قلعه علی آباد قلعه آخوند قلعه بختیار قلعه سنگی قلعه علی حسین سلجوقی قلعه فریدون قلعه مرغ چشمه چلی چوبين رحمان چهارموران خونکار دره بيد دره پير سيد مراد سيل گاه نعل اشكنان عليا نعل اشكنان سفلی نوروزعلی قنبرسينی كيكاوس دره گرم عليا دره گرم سفلی گردوعليا گردوسفلی مردخانه موسيری تكثير بذر دشت زری مزرعه سيف الله مزرعه محمدعلی شهرک صنعتی دشت زرين دامداری شجاعی کارگاه تونل سوم شوراب تنگزی شهرک امام حسین آبخره قلعه خونکار قلعه سبزی دیمه ملک آباد چشمه رو معصوم آباد آبكاسه برآفتاب راك بنواستکی تلخ دان توف سفيد تيشتردون بنواستكی تيشتردون حموله غلام آقا چشمه دره حاتم حاجی آباد حاجی مراد شهريارگرگانك قلعه مرغ حموله قیقاج کوچک علی گاوپيسه موردراز مهدی آباد نظر آباد علی آباد آب باریک احمد آباد چشمه چولک خسرو آباد ده نو علیا ده نو سفلی شيخ علی خان فانی آباد قاسم آباد رضی آباد قلعه تک گاو خفت محمد آباد میانرودان نیاکان قلعه گوشگك شهرک غلام‌آباد كوی شهيد بهشتی سد اول كوهرنگ سد دوم كوهرنگ میانکوه موگوئی خویه بیراهگان چین تلو دره زرگه سرآقاسید زرک سرصالح کوتاه روستا لاوه دره توت ای ناز پیر عالی بی آبه پاتاگاه سوه بخش بازفت شهرها ----> بازفت بالا دهناش آب دره استربها الگی علیا الگی سفلی انجرتون ایمره باغکاری بردگپ بزک آباد تپا علیا تپا سفلی ترکی تشنوی تیک تنگ هونی جیران چشمه قاسم دره باغ دره بوران دره سور دره گاومیش دره هندو دره وزگا رباطک گله سه گاو شرمک شرنگ دورنگ شنگی شیخ عالی کیارس علیا کسری کیکاوس گراب موچان مهدی آباد هل گلابی هل نصیر هوشوت شهرک چبد لبد علیا لبد سفلی دره بالا کارکن علیا کارکن سفلی شوله مزان آبیکار راکی شهرک کوشکا مورهره مازه فرامرزی سربیشه شهرک مازه سوخته شهرک رهبری بازفت پایین چمن گلی چم قلعه تبرک سفلی تبرک علیا سرتنگ ارته الورک چم عباسعلی چاهک تلورد تلخه دان باغ چنار بادام شیرین حرمو حسین آباد خیارکار دره مولا دورک علیا دورک سفلی دورک قاسمعلی وند رباط کوه سرتنگ بادام شیرین سه جوی سروه پایین طارم فریک قلعه کشگی کچوز کول سرخ گاوشیر گزستان محمود آباد مورز میان دوهان علیا میان دوهان سفلی نازی نالبندون وزگا وزگا کنگرستان هردان کنگرستان قلعه تبرک بناب ده بزرگ ده کوچک لا باریک راهداري گردنه چری بخش دوآب صمصامی شهرها ----> دوآب صمصامی افسر آباد باغ الگی امیر آباد بهمن آباد تیرک احمد آباد جمال آباد چری دره بید دزک علیا دزک سفلی ده گه شاه منصوری رزگه ریزک روز علی زمنک سیاوش آباد چندار سیاوش آباد علی خان سیاوش آباد گردو سیف آباد الهیار سیف آباد صفا آباد فخر آباد فرخ آباد کریم آباد کوفی گل سرخ مالک آباد ولی آباد دزک سرچشمه دم تنگ حاجی آباد شهریاری شهریاری بردگپ بید امین پاچه گاو زمنک پرجفت چم آباد چغا خرگوش چگاله حاجی جلیل دره اشگفت دوروزن آباد ذکرا ذوذو شاه عبدالعظیم علی نقی آباد قدرت آباد کلگیان کلونچی کوچری گشدل گل آباد گیلاس محمد آباد ملک آباد موردل هربکول یاور آباد درک آباد مهدی آباد لاغرک گردو چشمه استهل جوب سرد زمنک ماربر [نمایش] ن • ب • واستان چهارمحال بختیاری مرکز شهرکرد شهرستان‌ها اردل بروجن بن سامان شهرکرد فارسان کوهرنگ کیار لردگان شهرها آلونی اردل باباحیدر بروجن بلداجی بن بیرگان پرندجان جعفرآباد جونقان چلگرد چلیچه دستنا دشتک سامان سرخون سفیددشت سودجان سورشجان شلمزار شهرکرد طاقانک فارسان فرادنبه فرخ‌شهر کاج کیان گندمان گهرو گوجان لردگان مال‌خلیفه منج ناغان نافچ نقنه هفشجان وردنجان نقاط دیدنی آبشار آتشگاه آبشار کوهرنگ اتاق آینه شهرکرد امامزاده شهسوار پل زمان‌خان پیست اسکی باباحیدر پیست اسکی چلگرد پیست اسکی گرده‌خلک تالاب گندمان چشمه سردآب سد زاینده‌رود عمارت سئوده قلعه سردار اسعد بختیاری قلعه سردار جنگ قلعه صمصام‌السلطنه مسجد خان موزه قلعه چالشتر تالاب چغاخور دریاچه شلمزار پیرغار قلعه دزک دشت لاله های واژگون سد کارون ۴